|
Çeviri Spektrumu
|
İş ve ticaret dünyasında, sanatsal ve edebi ifadede ve artık İnternette ortak ve müttefik olarak, ilk zamanlardan bu yana dünyanın her yerindeki çeşitli dil ve kültürlerden insan toplumlarının arasında çeviri yapılmıştır.
|
Pratik anlamda ilk zamanlardan bu yana dünyanın her yerindeki çeşitli dil ve kültürlerden insan toplumlarının arasında çeviri yapılmıştır. Nüfuslar yerleşik düzene geçip ekonomiler genişledikçe ve buna bağlı olarak iş, ticaret ve idari faaliyetleri daha doğru bir şekilde düzenleme ihtiyacı doğduğunda, çeviri faaliyetleri büyük ihtimalle yaklaşık 6000 sene evvel Mezopotamya’daki ilk yazılı işlemlerin yanında yerini almıştır. "Sözlü çeviri" bundan çok daha evvel ortaya çıkmış olmalıdır. Daha net bir ifadeyle "tercüme" kelimesi sözlü çeviriye, "çeviri" kelimesi ise tekrar kaleme alınmadan evvel anlam açısından okunması ve yorumlanması gereken yazılı bir metnin varlığına işaret eder. Hem sözlü çeviri (tercüme) hem de yazılı çeviri bir kaynak dildeki içeriği anlamak ve bunu hedef dilde tekrar formüle etmekle ilgili karışık süreçler dizisine değinir. Profesyonel çeviride iki veya daha fazla dil ve kültüre çok iyi derecede vakıf olmak ve anadilde olağanüstü yazma becerilerine sahip olmak büyük önem taşır. Çeviri tarihi aslında çok eskilere dayanmaktadır, muhtelif zamanlarda çevirmen toplulukları özellikle Bağdat (8.-10. Yüzyıl) ve İspanya, Toledo’da (13. yüzyıl) “çeviri okulları” açmıştır. Ancak çevirinin resmi olarak akademik kurumlar bünyesinde sistematik bir biçimde teori haline getirilmesi ve uygulamaya yansıtılması gerçekte oldukça yenidir. Akademik bir disiplin olarak "Çeviri dersleri" zamanla dilbilimi bünyesinde bir alt disiplin şeklinde ortaya çıkmıştır. İlk defa resmi olarak James S. Holmes (1972/1988) tarafından önerilmiş ve tasarlanmış, o zamandan bu yana dinamik bir disiplinler arası disiplin olarak uluslararası boyutta kendine özgü bir şekilde gelişmiştir. Bu bağlamda çevirinin ürün ve süreç olarak ele alınması amacıyla çeşitli kavramsal perspektifler ve metodolojik yaklaşımlar uygulanarak (dilbilimsel, kültürel, edebi, sosyolojik, tarihsel, analitik, psikolojik, vb.) ilgili çeviri olayı incelenir.
|
Çevirmenler ve terminolojistler dillerin resmi statü verildiği bölgeler, ulus-devletler ve organizasyonlarda önemli bir pozisyon sahibidirler. Onlar aynı zamanda küreselleşen dünyamızda enformasyon aktarımı ve özel söz dağarcıklarının standardize edilmesinde kilit rol oynarlar. Meslek profiline yakından bakalım An inside look at the professional profile...
Birleşmiş Milletlerden yerel hastanelere ve mahkemelere kadar tercümanlar her yerde göz önündedirler. Tercüme ettikleri kişiler için anında sonuçları olabilecek zaman kısıtlamaları dâhilinde kritik bilgiyi sözlü olarak işleyip formüle etmek suretiyle uzmanı oldukları mevzuyu profesyonel olarak yönetirler.
Bugüne kadar insanlık tarihinde hiç olmadığı oranda günümüzde çeviri teknolojileri kullanılmaktadır. Yerelleştirilmiş internet sayfaları ve yazılım uygulamaları kullanıcılara vatandaş ve tüketici olarak seçtikleri dillerde işlem yapma fırsatını tanımaktadır. Makine çevirisi, çevrimiçi oyundan kriz yönetimi ve insani müdahaleye kadar çeşitli faaliyetlere katkıda bulunmaktadır.
|