Terminoloji Çalışmaları akademik alanı uygulamalı dilbilimi ve uzmanlık alanı çevirisiyle yakından bağlantılı olup bilgisayarlı dilbilim, çok dilli dokümantasyon, bilgi, bilgi ve iletişim bilimlerinin yanında veri işleme ve çeviri teknolojilerine artan oranda bağlanmaktadır. Kelime listeleri, terimler dizini ve özel kelime hazinesi derlemeleri yüzyıllardır mevcut olsa da 20. Yüzyılın başlarına kadar terminoloji araştırması ve uygulamalarına temel teşkil eden teorik ilkelerin, kavramların, uygulamaların ve metodolojilerin istikrarlı bir bilimsel ve sistematik gelişimi sağlanamamıştır. Tarih boyunca terminoloji oluşturmak, toplamak, açıklamak, sunmak ve yönetmek, bilgi ve ilgili söylem alanlarının yaratılmasında etkili olmuştur. Terminoloji çalışmalarının gelişmesinde bilimsel özellikli bilgi belirleyici olmuştur. 20. Yüzyıl öncesinde, bilimin uluslararası hale gelmesiyle bilim adamlarının kendi uzmanlık alanlarında terminoloji, terimler ve kavramlar üzerinde yapılan tartışmalarda öncü rol üstlenmeleri gerekmiştir. Ancak, son araştırmaların gösterdiği üzere bilimsel söylem her zaman "evrensel" olarak kabul edilmiş ve bu şekilde birçok kişi farklı dil ve kültürel geleneklerden doğan karmaşıklıkları ve nüansları önemsememiştir. Bu geleneklerin söz sanatına özgü yapılar, protokoller, kavramlar ve bilginin sunumu üzerinde önemli etkisi bulunmaktadır. 20. yüzyılın sonunda internetle birlikte hızlı teknolojik gelişim ve özellikle tıp, bilim ve teknoloji alanlarında uzmanlık bilgilerini küresel boyutta iletmek amacıyla İngilizce dilinin küresel olarak kullanılmasıyla titiz bir terminoloji araştırması ve uygulaması yapma ihtiyacı bir kez daha ön plana çıkmıştır. Diller, kültürler ve teknolojiler mutlak standartlaştırmaya karşı koysalar da, günümüzün modern dünyasında küresel ve etkili bir şekilde iletişim kurabilmek için belirli dilbilimsel ve teknik standart protokollerin üzerinde uzlaşmak gerekliliği kaçınılmazdır. Uluslararası Standartlaştırma Kuruluşu (ISO) endüstri ve ticari standartların belirlenmesinden sorumlu önemli bir profesyonel organizasyondur.

Eugen Wüster (Viyana Okulu) genellikle modern Terminoloji Çalışmalarının temel kurucularından biri olarak bilinir. Hem kuralcı hem de tanımlayıcı metot ve perspektifler açısından bakıldığında günümüzde tüm dünyadaki araştırma programları genellikle teori ve pratiği birleştirmektedir. Esasen bilgimizi ve dünya anlayışımızı düzenleyen terimler ve kavramlar Terminoloji Çalışmalarının ana yapı taşlarıdır. Bir terim temel olarak, diğer kavramlarla karşılaştığında belli bir uzmanlık alanının bilgi yapısını oluşturmak için birleşen bir zihinsel kavramın dilbilimsel ifadesi olarak tanımlanabilir. Standartlaştırma inisiyatifleri ve bilgi geri kazanım stratejileri sayesinde kavramlar ve terimler ilişkisel olarak ayrıntılarıyla planlanabilir. Sosyoterminoloji, sosyokavramsal terminoloji ve iletişim terminolojisi teorileri ve metodolojileri terminoloji ve dilin gerçekte günlük hayatta nasıl kullanıldığını gözlemleyerek açıklar. Bu tür yaklaşımlarda, terimlerin dinamik sınırlara sahip olduğu ve içeriğe bağlı olduğu farz edilir. Terimlerin temsili kural koymaksızın gerçek kullanımla sınırlıdır. Terminografi, uzmanlık konusu terimlerin metodolojiye dayanan toplanması, tanımlanması ve işlenmesi uygulamalarıdır. Terminotik ise terimlerin seçimi ve paralel yapılar oluşturulması amacıyla geliştirilenlerde olduğu gibi terminografinin bilgisayar araçları ve teknolojileri yardımıyla uygulanmasını ifade eder. Hedef terimler, kavramlar ve bilgi yapılarının diller arasında aynı olmadığı durumlarda çift dilli ve çok dilli terminoloji kayıtları ve veri tabanları özel çeviri şartlarını yansıtır. Profesyonel çevirmenler terminoloji veri tabanını oluşturmak için genellikle dilbilgisi kategorileri, kaynakları, vb. gibi minimum bilgi içeren çift dilli veya çok dilli kayıtların oluşturulmasıyla sınırlı olan daha az karmaşık programlar kullanma eğilimindeyken, profesyonel terminoloji uzmanları çalışmalarında geniş çapta metodoloji ve uygulamalardan faydalanır.

İlgili Referanslar:

Bowker, Lynne (ed), Lexicography, terminology, and Translation, Ottawa: University of Ottawa Press, 2006.

Budin, Gerhard (2009), "From Terminologies to Ontologies – Advances in Knowledge Organization" presentation posted on TermNet – International Network for Terminology, "Terminology Blog".

Cabré, M. Teresa (1999), Terminology: Theory, methods and applications, Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing.

Gambier, Yves and Luc Van Doorslaer (eds), Handbook of Translation Studies. Vol. 1, Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 2010. Also online. Translation Studies Bibliography Online (2004).

L`Homme, Marie-Claude (2008), Initiation à la traductique. 2e édition revue et augmentée, Montreal: linguatech éditeur inc.

L`Homme, Marie-Claude (2004), La terminologie : principes et techniques, Montreal: Les Presses de l`Université de Montréal.

L`Homme, Marie-Claude and Sylvie Vandaele (eds), Lexicographie et Terminologie : Compatibilité des modèles et des méthodes, Ottawa: Les Presses de l`Université d`Ottawa, 2007.

Montgomery, Scott L. (2000), Science in Translation. Movements of Knowledge through Cultures and Time, Chicago/London: The University of Chicago Press.

Wright, Sue Ellen, and Gerhard Budin (1997), Handbook of Terminology Management, Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.