Çeviri ve Roman Kültürü
Translation Romani
Çeviri teknolojileri

Küreselleşme, ekonomik ve istihdam eğilimleri, bilgisayar, Internet ve sürekli gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri (ICT) dünyanın her yerindeki kurumların çalışma alanını ve iş akışını değiştirmiştir. Bu değişikliklerin üretim ve dağıtım kanalları kadar kaynaklarının da yönetimi üzerinde önemli etkisi olmuştur. Etrafı kitaplarla çevrilmiş bir halde kimsesiz tek başına çalışır bir çevirmen imajı hali yüzyıllarca kamuoyunda tek imaj olurken, modern gerçekler artık bunun tersini söylemektedir. Kurumlar ve işyerleri (yani bir çevirmenin müşterileri) nasıl değişen şartlara uymak zorunda kaldıysalar aynı şekilde çeviri firmaları ve çevirmenler de farklı müşterilerin farklı ihtiyaç ve gereksinimlerini karşılamak amacıyla mesleki prosedürlere uymak zorunda kalmışlardır. Bu durum özellikle teknoloji açısından geçerlidir. Basit bir mukayese ile, ofis programları ve yazılımlarının örneğin iletişim ve haberleşme, kelime işleme, veri toplama ve geri kazanma, İnternette yayınlama, hesaplama ve sunum yapma gibi işleyiş ve performansla ilgili temel ihtiyaçlara cevap vermesi gibi-- Çeviri Ortamı Araçları (TEnT) veya Bilgisayar Destekli Çeviri Araçları (CAT) olarak bilinen - geniş çapta çeviri çalışma alanı uygulamaları çeviri yapabilmek için gerekli olan farklı süreçlere cevap verir. Bu özel araç ve teknolojiler, terim, dizi ve segment seviyelerinde terminoloji veri tabanları, konkordansırlar ve çeviri hafızaları vasıtasıyla çevirmenlere veri sorgulama ve çağırma imkânını verir. Çevirmenlerin söz dizileri yaratması, daha evvelden çevrilmiş bir içerik, yapı ve benzeri dokümantasyondan faydalanması ile kod ve biçimleri korurken elektronik formatlı bir içerikle çalışmaları için fonksiyonlar sunarlar. Ayrıca çevirmenlerin ağır iş yüküne rağmen çoğunlukla çoklu, karışık, dosya formatlarında çalışarak kaliteli bir profesyonel işi kısa sürede teslim etmelerine yardımcı olurlar.

HT, CAT, MT, MAHT ve HAMT sırasıyla İnsan Çevirisi, Bilgisayar Destekli Çeviri, Makine çevirisi, Makine Destekli İnsan Çevirisi ve İnsan Destekli Makine çevirisini anlatmak amacıyla profesyonel çeviride çoğunlukla kullanılan kısaltmalardır. Bir yanda sadece insan, diğer yanda sadece makine çevirisiyle sürekli olarak desteklenen çeviri teknolojisine insan veya makine tarafından yapılan farklı müdahale derecelerini yansıtır. MAHT (CAT veya TEnT dâhil) çevirmenlerin çeviri süreci esnasında yardımcı bilgisayar programları kullanması, HAMT ise çevirmenlerin makinenin çevirdiği metne son biçimleme  örneğinde olduğu gibi müdahale etmesi anlamına gelir. Çevirmen çalışma alanları zaman içerisinde yavaş yavaş özel araçlar ve teknolojilerin ulaşılabildiği ve paylaşılabildiği, aynı zamanda kelime sayaçları, dönüştürme uygulamaları, ve içerik bulma araçları gibi çevirmenlere faydalı olduğu ispatlanmış diğer ufak programlar ve yardımcı uygulamalarla birleştirilebildiği yerel paylaşım veya çevrimiçi internet "çeviri çalışma alanlarına" dönüşmüştür. Çeviri ortamı için geliştirilen patentli, açık kaynak veya Google gibi arama motoru tabanlı araç ve teknolojiler, bağlantı kurduğu birçok bağlamdan gelen fonksiyonları sürekli olarak birleştirirler: proje yönetimi, çok dilli masa üstü veya internet sayfası yayıncılığı, yazılım, internet sayfası, oyunlar ve mobil araçların yerelleştirilmesi ve otomatik  (makine) çevirisi gibi.

İlgili Referanslar:

Baker, Mona and Gabriela Saldanha (eds), Routledge Encyclopedia of Translation Studies. 2nd Edition, London / New York: Routledge, 2009.

Bowker, Lynne (2002), Computer-Aided Translation Technology. A Practical Introduction, Ottawa: University of Ottawa Press.

Esselink, Bert (2000), A Practical Guide to Localization, Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing.

Gambier, Yves and Luc Van Doorslaer (eds), Handbook of Translation Studies. Vol. 1, Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 2010. Also online.

Hutchins, John, "The Origins of the Translator's Workstation", in Machine Translation, vol.13, no.4 (1998), p. 287-307. Online.

Ishida, Toru (ed), Culture and Computing. Computing and Communication for Crosscultural Interaction, Berlin / Heidelberg: Springer-Verlag, 2010.

Malmkjær, Kirsten and Kevin Windle (eds), The Oxford Handbook of Translation Studies, Oxford: Oxford University Press, 2011.

Quah, C. K. (2006), Translation and Technology, Basingstoke: Palgrave Macmillan.

Somers, Harold (ed), Computers and Translation: A Translator's Guide, Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing, 2003. Online excerpts.

Zetzsche, Jost, TranslatorsTraining website.


Translation Romani

Romanca söz Other Romani Word
Siyas! (Kalderash)
Sastima(s)ha! (Gurbeti)
Pe tyo sastyipe! (Lovari)
Ko/to/tumaro sastipe (Xoraxane)
 Cheers! (EN)  Saúde! (PT)  Santé! (FR)  ¡Salud! (ES)  Zum Wohl (DE)  Egészségedre! (HU)  Cin cin! (IT)  Şerefe (TR)  Na zdraví! (CS)


Bu sayfayı çevirmek ister misiniz?
Bu makaleyi kendi dilinize çevirmek ister misiniz? Lütfen çevirinizi translation@translationromani.net adresine gönderin. Çeviriniz edit edilecek ve buraya konacaktır.