|
Roman Spektrumu
|
Roman dünya üzerinde farklı ülkelerde yaşayan ve genellikle tarihsel olarak ‘çingene’ diye adlandırılan on iki milyon insan tarafından paylaşılan çeşitli dilsel ve kültürel etnik izlerin tamamına gönderme yapan bir terimdir.
|
Roman dünya üzerinde farklı ülkelerde yaşayan ve genellikle tarihsel olarak ‘çingene’ diye adlandırılan on iki milyon insan tarafından paylaşılan çeşitli dilsel ve kültürel etnik izlerin tamamına gönderme yapan bir terimdir. Romanlar Hindistan kökenlidirler ve uzun bir süre Bizans Anadolusunda (günümüzde Doğu Anadolu) yaşamışlardır. O günlerden bu yana Romanlar göçlerle Yunanistan, Balkanlar, Avrupa’nın geneli, Rusya, İskandinavya, Baltık ülkeleri, Birleşik Krallık, Kanada, Meksika ve Latin Amerika, aynı zamanda Avusturalya’ya yerleşmişlerdir. Romanca’yı oluşturan 80 lehçeden herhangi birini akıcı konuşma yeteneği gruptan gruba değişse de, çağdaş teknolojiye adapte olma süreciyle beraber dil öğrenimi konusunda yeni bir ilgi ortaya çıkmış ve bu durum ulusal sınırlar ötesinde iletişim alanında benzeri görülmemiş fırsatlar doğurmuştur. Romanlar kendilerini yalnızca Roman kültürüyle değil, asırlardır etkileşim içinde bulundukları ve vatandaşı oldukları uluslar ve toplumlarla da özdeşleştirirler. Ulus devletlerin vatandaşları olarak Romancanın yanısıra ulusal diller de konuşurlar. Akademik bir disiplin olarak “Roman Araştırmaları” ilk olarak dilbilim bünyesinde özel bir alan şeklinde ortaya çıkmıştır. Zaman içinde gelişerek dinamik bir bünyeye dönüşmüş, sosyoloji, antropoloji, etnografya, siyaset bilim, göç araştırmaları, diyaspora çalışmaları, kültürel incelemeler, müzik ve tarih gibi disiplinlerden perspektifler ve metodolojiler devralmıştır. Romanlar bugün Avrupa’nın en büyük azınlık grubudurlar. |
80 lehçeden oluşan ve dilbilimcilerin on sekizinci yüzyıldan beri incelediği Romanca dili günümüzün küreselleşen dünyasında geçerliğini koruyan birçok soru ortaya koyar. Romanca nereden gelmiştir? Romancanın bir standardı var mıdır? En yaygın lehçeler hangileridir? Romanca resmi olarak tanınıyor mu? Romanca ulusal bir dil midir?
Romanların kültürel ifade biçimleri tıpkı kucakladıkları insan toplulukları gibi dinamik ve çeşitlidir. Sözlü gelenekleri canlı bir hikaye kültürünü ayakta tutar. Kitabı Mukaddes gibi kutsal metinler Romanca okunabilir. Roman sanatçılar performans ve görsel sanatlara, ayrıca edebiyat dünyasına, birçok farklı biçimde ve dilde katkıda bulunmuştur.
Çevirmenler tarihsel olarak, bilginin ve kültürel ifadenin diller arası temasını ve taşınırlığını sağlayan köprüleri kurarken sessiz, çoğu zaman da görünmez olmuşlardır. Onların bireysel hikayeleri keşfin, ticaretin, sömürgeleştirmenin ve savaşın küresel tarihleriyle iç içedir, bu yüzden de yerel ve küresel tarihin anlatımında yeni kimlikler oluştururlar.
|